Çaykovski'nin üç piyano konçertosu içinde en tanınmışken sevileni, en çok çalınanı birinci konçertosudur. Çaykovski bu eseri, 1874 yılında tamamlar tamamlamaz armoni öğretmeni ve Moskova Konservatuvarı müdürü Nikolaus Rubinstein’e çalmıştır.

O günlerde konçertoyu Rubinstein'e ithaf etmeyi düşünüyordu ve Rubinstein'in eseri çalacağını umuyordu; ama Rubinstein'in tepkisi hiç de umduğu gibi olmadı.

Çaykovski bu olayı yakın dostu Nataşa von Meck’e bir mektubunda şöyle anlatmıştır; "Birinci bölümü çalıp bitirince Rubinstein'in yüzüne baktım, kılı bile kıpırdamıyordu. Tek bir kelime söylemedi. Tabii çok bozuldum. Düşünün bir kere; bir dostunuza kendi elinizle yemek hazırlıyorsunuz. O, yiyor bu yemeği ve ağzını açıp tek bir kelime söylemiyor. İnsan bir şeyler söylemez mi hiç olmazsa dostça küfür filan etmez mi? Allah aşkına konuşsana be adam konuş, ne olursa olsun bir şeyler söyle! Hayır o ağzım açıp tek bir kelime söylemedi. Ama konuşmayışı da anlamlıydı benim için. Dostum, eserin bütününü beğenmedikten sonra ayrıntılara girip ben sana ne söyleyeyim de gibiydi. Sabrettim, tuttum kendimi ve konçertoyu sonuna kadar çaldım; ama yine bir ölü sessizliği onda. Evet hocam diye kalktım piyanonun başından düşünceniz nedir? O zaman önce sakin sakin konuşmaya başladı; fakat giderek sesi yükseldi, yükseldi ve daha sora Zeus'un bütün yıldırımlarını üzerimde hissettim. Hiçbir şeye benzemiyormuş konçertom, çalınması imkansızmış, bütün pasajlar beceriksizce kaleme alınmış, kompozisyon olarak kötüymüş, sıradanmış, bayağıymış, kabaymış filanca yeri şundan, falanca yeri bundan yürütmüşsün, birçok yer kesinlikle düzeltilmediği takdirde çalmasına imkan yokmuş!"

Çaykovski, daha sonra eserin bir tek notasını bile değiştirmeyeceğini söylemiş hocasına ve konçertoyu Rubinstein'e ithaf etmekten vazgeçmiş, Hans von Bülow'a ithaf etmiş. Konçertonun Bülow'u büyülediğini Çaykovski'ye yazdığı bir mektuptan öğreniyoruz.


Bölümler

I. Allegro non troppo e molto maestoso – Allegro con spirito (Si bemol minör -> Si bemol majör)
II. Andantino semplice – Prestissimo (Re bemol majör)
III. Allegro con fuoco (Si bemol minör -> Si bemol majör)


Eser ilk defa 1 Kasım 1875'te Petersburg'ta Çaykovski'nin yönetiminde çalınmıştır. Bu konserde piyano partisini G. Kroy seslendiriyordu.

Daha sonra Rubinstein de düşüncesini değiştirdi ve konçertonun en iyi yorumcularından biri oldu. Çaykovski, on beş yıl sonra 1889'da eserin birçok yerini değiştirmiştir.

Çaykovski'nin bu 1. Piyano Konçertosu'nun Türkiye'de İlk Seslendirilişi ise 14 Nisan 1959 Şef Robert Lawrence, Solist Emil Gilels Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası tarafından yapılmıştır.

İlginizi çekecek, öneririm:
Peter İlyiç Çaykovski, "Slav Marşı" Op. 31