Franz Joseph Haydn'ın Trompet Konçertosu (Concerto per il Clarino / Trumpet concerto) 1796'da, 64 yaşındayken eski dostu Avusturyalı trompet virtüözü Anton Weidinger için yazılmıştır.


Enstrümantasyon

Anton Weidinger tüm oktav yelpazesinde çalınabilen takdire değer, tuşlu bir trompet geliştirmiştir. Bundan önce, trompet genellikle valfsizdi, çok zor çalınabiliyordu ve dudak basıncının değişimiyle yalnızca sınırlı bir yelpazedeki harmonik notaları çalabiliyordu. Bu harmonik notalar üst oktavlarda toplanmıştı, dolayısıyla önceki trompet konçertoları yalnızca çok tiz melodileri çalabilirlerdi (örn., Bach'ın 2 no'lu Brandenburg Konçertosu).

Haydn'ın konçertosu daha düşük oktavdaki ezgileri içererek, yeni enstrümanın yeteneklerini ortaya çıkarır. Bu orta-klasik evrede Avrupa'nın tümünde valfler kullanarak trompetin ses rengini genişletmek için denemeler yapılmıştı. Ancak sesin zayıfça niteliği yüzünden Weidinger'in delikler açıp flüt-vari tuşlarla bunları kullanmak fikri genellikle yaygın değildi.

Dolayısıyla tuşlu trompet nadiren bir repertuara alınırken, doğal trompet klasik orkestrada hâlâ süregiden bir kullanıma sahipti. Günümüzde kullanılan valfli trompetler ise ilkin 1830'larda görülmeye başlamıştır. Doğal trompetse Barok müziği yeniden nefes veren kimi performanslarda hâlâ kullanılmaktadır.


Bölümler

Eser, konçertolarda genelde görüldüğü üzere üç bölümden oluşmuştur:

I. Allegro (sonata)
II. Andante (sonata)
III. Finale-Allegro (Rondo)


Weidenger tarafından yapılan ilk seslendirmelerden sonra bu konçerto unutulmuştu. 1800'lerin sonunda yeniden keşfedilmiştir. Chicago Senfoni Orkestrası'nda trompetçi olan Paul Handke, solo trompet kısmını Haydn'ın özgün elyazmalarından 1899'da gün ışığına çıkarmıştır.

Barok dönemin yenilikçi bu konçertosu, solo trompete ek olarak 2 flüt, 2 obua, 2 fagot, 2 korno, 2 (doğal) trompet (solo trompeti değil, genellikle korno veya timpaniyi desteklemek için), timpani ve yaylılar için notalandırılmıştır.


- Wikipedia ve diğer çevrimiçi notlardan yararlanılmıştır.

İlginizi çekecek, öneririm:
Niccolo Paganini, Keman Konçertosu No. 1 Op. 6 Re Majör