Carl Maria von Weber'in Weber’in solo klarinet ve ikili orkestra için yazdığı konçerto 1811 yılında tamamlanmıştır. Bavyera kralının isteği üzerine 18 Nisan-17 Mayıs 1811 arasında Münih’te bestelenen ilk konçerto Weber’in ilginç eserlerinden birisidir. Heinrich Bärmann’a ithaf edilen ve aynı yılın Mayıs ayında Mannheim’da turne konserlerinde ilk kez çalınan fa minör konçerto, klasik konçerto formuna uygun tarzda üç bölümlüdür.


Bölümler

I. Allegro
II. Adagio ma non troppo
III. Rondo; Allegretto


İlk kez 1822’de Berlin’deki Schlaesinger yayınevi tarafından basılan eserin ilk bölümü (Allegro), sanki bir opera sahnesinin girişi gibi başlar. Biraz dramatik havada, Freischütz operasının ünlü Kurt Boğazı bölümünü anımsatan havada, temayı viyolonsel ve kontrbaslar vurgular. Orkestra güçlenince tema kemanlara geçer. Daha sonra solist klarinetin sunduğu tema uzun soluklu ve hüzünlüdür.

Kısa bir suskudan sonra temalar bu sefer Majör bir tonda işlenir. Bunu solistin karşıt tonalite olan La bemol Majörde ezgisel teması izler, sonra da süslemelerle geliştirilen bu tema klarinetin kadanslarıyla canlanır. Bu kadansı da orkestra cevaplar. Orkestranın durağan eşliğinde solist pes ve ağır yeni ezgisini sunar, kromatik gelişmelerle baka tona atlayarak korno ile diyaloglara başlar. Güçlü başlayan Coda ise ağır ve sakin sona erer.

İkinci bölüm (Adagio ma non troppo) fazla ağır olmayan tempoda, orkestranın zarif eşliğinde klarinetin duygusal ve tatlı melodisiyle başlar. Lirik bir aryayı anımsatan ezgi solistlin sonoritesini olanca güzelliğiyle duyurmasına olanak sağlar.

Sonra orkestra ile biraz canlanan (poco più animato) ve armonik süslemelerle işlenen bölüm, soliste cevap veren kornoların korali ile sakin havaya tekrar kavuşur. Üç pizzicato akor ile ilk temaya yeniden dönülür ve kısa Coda’da koral de anımsanarak bölüm çok hafif sona erer.

Üçüncü bölüm (Allegretto) hızlı ve canlı bir Rondo’dur. Senkoplu klarinet melodisi , Rondo’nun ana teması –bir eleştirmenin deyimi ile- yunus balığının suya dalıp çıkıp oynamasına benzer. Bu tema türlü episodlarla, ağır-çabuk şakacı (scherzando) motiflerle çevrelenir.

Daha sonra Rondo teması tersten başlanıp karikatürize bile edilir. Güçlü bir orkestra geçidi sakin ve lirik bir bölmeye bağlanır. Sonra yine Rondo temasına dönülür. Fagotların da kısa katılımıyla geçişten sonra, klarinet canlı (Vivace) melodisine pes seslerle başlar. Sonra da solistin vituözce giriştiği Coda ile eser sona erer.

İlginizi çekecek, öneririm:
Carl Maria von Weber, Klarinet Konçertosu No. 2 Op. 74 Mi Bemol Major