1 Nisan 1873'te Rusya'nın Nijni Novgorod yöresinde doğup sonradan vatanındaki ihtilal nedeniyle Birleşik Amerika'ya göçen besteci, orada edindiği çevre sayesinde, zamanın ünlü bestecileri arasında yer alıştır.

Son bestesi olup Opus 45 başlığını taşıyan "Orkestra için Senfonik Danslar" isimli bu yapıtı da, 1940 yılının başlarında besteci yoğun bir konser turnesinden yorgun olarak döndüğü sıralarda, Birleşik Amerika'nın Long Island eyaletinin Huntington yöresindeki evinde yazmaya başlamıştı.

Eser o yılın yaz sezonu başlarında yazılmaya başladı ve Ekim ayının sonlarında tamamlandı. Yapıtın ilk seslendirilişi 4 Ocak 1941'de Philadelphia'da ünlü Philadelphia Senfoni Orkestrası'nın, Leopold Stokovski'den sonra uzun yıllar sürekli şefliğini yapmış bulunan büyük sanatçı Eugene Ormandy yönetiminde çalındı. Yapıtın partisyonu üzerinde, onun besteci tarafından bu değerli müzik topluluğuna ve sayın şefine adandığı yazılıdır.


Bölümler

I. Non allegro
II. Andante con moto (Tempo di valse)
III. Lento assai - Allegro vivace - Lento assai. Come prima - Allegro vivace.


Eserin yazılması bittikten sonra, Rahmaninof üç bölüme başlık olarak: "Öğle", "Alacakaranlık" ve "Geceyarısı" sözcüklerini yazmayı düşünmüş, sonra bundan vazgeçerek, yapıtın duygusal içeriğini değiştiren böyle girişimlerden kaçınmıştır. Çünkü, onun bu yapıtındaki anlatım amacında "dans" öğesinin öne çıkması yoktu; kural olarak sadece dans ritmi ve görüntüsü aralıklı olarak ortada görünmeliydi.

Yapıtın, herşeyden önce "Senfonik" nitelikte olduğunu göstermek için müzikal gösterimleri başlarına yazmıştı: I. Non allegro, II. Andante con moto-tempo di valse, III. Lento assai; Allegro vivace. Besteci bu konuda herhangi bir gösterim, ya da program vermemiştir. Bunların dışında ikinci bölümdeki "vals temposu" deyimi gösterilebilirse de, bu sözcük sadece bir soyutlama düzeyini geçmez. Yapıtın herhangi bir programı yansıttığı besteci tarafından daima yadsınmıştır.

İlk kez 7 Ocak 1941'de New York, Carnegie Hall'da Philadelphia Senfoni Orkestrası tarafından seslendirilen eser hakkında müzik eleştirmeni Olin Dovnes şöyle yazıyordu: "Bu yapıt Rahmaninof'un yaratıcı kişiliğinin 'yanılmaz' bir imzası!". Gerçekten de fikirleri ve kullandığı besteleyiş biçimi epeyi kendine özgüdür. Ayrıca bu eserde kullanılan alto saksafon da bir Rahmaninov bestesinde ilk defa kullanılmıştır ve oldukça etkileyici bir solo ile öne çıkmaktadır.

Üçüncü Dans'ta bir ara kulağa çalınan "Dies Irae", bestecinin bilinen ezgilerini yineleyen bir geçit olarak ortaya çıkmaktadır. Bu pasaj, güçlü tempodaki parlak fantezinin aralıklarında birden duyulan tüyler ürpertici görünümdeki bir haykırış gibidir.

İlginizi çekecek, öneririm:
Aleksandr Borodin, Senfoni No. 2 Si minör