Felix Mendelssohn iki flüt, iki obua, iki klarnet, iki korno, iki trompet, timpani ve yaylı çalgılar eşliğindeki piyano için 1831'de çok acele bestelediği konçertoyu ilk kez 17 Ekim 1831'de Münih'te kendi seslendirmiştir. O yılın Mart ayında Roma'da 28 yaşındaki Louis Hector Berlioz ile tanışmış, sonra da İtalyan ve İskoç Senfonileri üzerinde çalışmış, sonbaharda İsviçre üzerinden Almanya'ya dönmüş ve Münih için hemencecik Op. 25 Piyano Konçertosunu yazmıştır.

Virtüözlüğünden çok, sade yapısı ve berrak cümleleriyle seçkinleşen, ama solo çalgının belirgin egemenliğinde olan konçerto çok ilgi görmüş ve Mendelssohn ertesi yıl 22 Mayıs'ta Birmingham'da solistin hemen girdiği, tuttileri de paylaştığı konçertonun bölümleri de birbirine bağlı olarak ilkinden ikinci bölüme bir fanfarla geçişi, birinci bölümün temasının finalde de duyuluşu o zamanlar için yenilik olarak kabul edilmişti.

Ayrıca orkestra ile piyano arasındaki konçertant diyalog ile de beğenilen konçertoyu Mendelssohn, ünlü kadın piyanist Delphin von Schuroth'a ithaf etmiştir. Bu eserde Weber'in Op. 79 Konzertstück'ünün belirgin etkisi görülür. Konçertoyu büyük başarı ile Paris'te çağın ünlü şefi François Antoine Habaneck'in (1781-1849) koruyucu ve özenli eşliğinde çalan Mendelssohn, Liszt ile tanışmış, onun kendisine incelemesi için gösterilen bu eseri primavista (ilk görüşte) çalışına hayran kalmıştı.


Bölümler

Konçerto üç bölümden oluşur:

I. Molto allegro con fuoco
II. Andante
III. Presto-Molto allegro e vivace


1. Bölüm oldukça çabuk ve ateşli (Molto allegro con fuoco) tempoda, 4/4'lük ölçüde, yedi mezürlük bir orkestra girişiyle başlar. Orkestra ile piyanonun kısa söyleşisinden sonra, piyano güçlü oktavlarla sözü kaparak ana temayı duyurur. Parlak bir gelişimden sonra da piyano sakin ikinci temayı sunar. Tüm bunlar çok ustaca tam kısıtlı kullanımla yalın ve berrak gerçekleşir.

Geliştirim de çok açık seçik tarzdadır. Tekrarda (reprise) ise yalnızca güçlü birinci tema duyulur ve korno ile ilan edilen fanfar biçimi motifle başlayan kısa piyano kadansı ile durmadan ikinci bölüme geçilir.

2. Bölüm ağırca (Andante) tempoda, 3/4'lük ölçüde, Mi Majör tonda, üç bölmeli lirik bir halk ezgisi biçimindedir. Tema önce orkestrada viyola ve viyolonselin öncülüğünde sunulur, sonra piyano tarafından süslenerek tekrarlanırken giderek renklenir. Aynı fanfar motifi ile son bölüme geçilir.

Sol Majör tonda 4/4'lük ölçüde, önce çok hızlı (Presto) tempoda başlayan final, solistin parlak pasajlarını, arpejlerini sergilemesine olanak sağlar. Oldukça çabuk ve canlı (Molto allegro e Vivace) tempodaki rondo temasını yine piyano duyurur.

Mendelssohn'a özgü tipik parlak, etkili ve büyülü yansıyan finalde kodaya ulaşmadan önce birinci bölümün ezgisel ikinci teması belirerek, birbiri ardına kesintisiz süren konçertonun bütünlüğünü de göstermiş olur.

İlginizi çekecek, öneririm:
Ludwig van Beethoven, Piyano Konçertosu No. 4 Op. 58 Sol Major