Kadınların yalancılığından ve sadakatsizliğinden canı yanmış olan Sultan Şehriyar, haremine aldığı her kadını ilk gecenin sabahında öldürtmeye yemin etmiştir; böylelikle hiç bir kadın kendisine sadakatsizlik edemeyecektir.

Başvezirin kızı Şehrazat ilk gece anlattığı ve sonunu getirmediği bir masalla Sultanın ilgisini uyandırır, ölümden kurtarır kendisini; ilginç masalların anlatılması tam 1001 gece sürer. Binbir gecenin sonunda Sultan iyice tutulmuştur Şehrazat'a ve yemininden caymıştır.

Nikolay Rimski-Korsakov Binbir Gece Masallarını konu alan bir senfonik eser yazmayı 1887 yılında düşündü ve kompozisyonu 16 Temmuz 1888 yılında tamamladı. Şehrazat'ın ilk seslendirilişi hakkında çeşitli kaynaklar, çeşitli tarihler vermektedir. 1888 yılının 28 Ekim'i, 3 ve 8 Kasım'ı, 3 Aralığı! Kesin olan üç nokta vardır. Eserin ilk defa 1888 yılı sonunda Saint-Petersburg'ta Rimski-Korsakov'un yönetiminde çalındığı.

Besteci, önceleri her bolüme masalın konusu hakkında bizlere ipucu veren başlıklar koymuştur;

1- Prelude: Deniz ve Sindbad'ın gemisi,

2- Ballade: Prens Kalenderin öyküsü,

3- Adagio: Genç prens ile prenses,

4- Finale: Bağdat'ta bayram, deniz: gemi manyetik bir dağa çarparak batar.

Fakat Rimski-Korsakov eser basılırken bu başlıkların hiçbirini partisyona koydurtmamıştır. Onun için, Şehrazat adlı senfonik süiti dinlerken her bölümde hangi olayların canlandırdığını, 1001 Gece Masallarından hangi öykünün anlatıldığını araştırmak bestecinin amacını aşmak olur. Sadece Rimski-Korsakov'un, Sultan ile Şehrazat'ın portresini zıt karakterdeki iki ayrı tema ile çizdiğini belirtmek yeterlidir. Sultanın asık suratlı, gururlu ve zorbaca tema'sını ilk başta işitiriz. Hemen peşinden, arp akorlarının üzerinde solo kemanın çaldığı Şehrazat tema'sı gelir. Bu zarif keman kadansı sanki bir hikaye anlatır gibidir. İşte bu iki tema artık başka görünümlerde her bölümde çıkacaktır karşımıza ve eserin en sonunda birleşecektir, kaynaşacaktır.

Rimski-Korsakov'un doğu renkleriyle bezeli bu süiti sadece güzel ezgileriyle değil, ustaca ve renkli orkestralamasıyla da senfonik müzik dağarında önemli bir yer işgal eder.

İlginizi çekecek, öneririm:
Edward Elgar, Enigma Varyasyonları Op. 36