İlk olarak 22 Nisan 1885 günü Londra'da, bestecinin yönetiminde seslendirilen bu eser, aynı tonda yazılmış olan Dördüncü Senfoni'den, çoğu kez, "re minör büyük senfoni" diye ayırt edilir. Dokuzuncu Senfoni (Yeni Dünya'dan) ölçüsünde tanınmış olmasa da, Dvorak'ın senfonileri içinde en olgun, anlam derinliği en tamam olanlardan biri sayılır.

Antonin Dvorak bu eseri, Londra'daki Krallık Filarmoni Kurumu'na onursal üye olarak seçildikten kısa bir süre sonra, adı geçen kurumun siparişi üzerine yazmıştır. 1884 Aralık ve 1885 Mart ayları arasındaki dört aylık dönemde yaratılmış olmasına karşın, bestecinin, Yedinci Senfoni'yi yazarken, oldukça yoğun bir çalışma temposu içine girdiği, örneğin, giriş kesimini üç kez yeniden yazdığı bilinir.

Ayrıca, bilinen bir başka gerçek te, dostu Johannes Brahms'ın o sıralardaki son yaratısı olan, Fa majör Üçüncü Senfoni ile başa baş bir senfoni ortaya çıkarabileceğini kanıtlama güdüsüdür. Bu yüzden eserde Dvorak'ın bilinen "ulusalcı" anlayışını tümüyle bir yana bırakmaksızın, Brahms'ın, o arada Wagner'in güçlü etkisi altında, Alman anlayışına öncelik verdiği görülür.

Eser ilk seslendirilişinden hemen sonra, Hans von Bülow'un adına sunulmuş, besteci el yazması partisyonun ilk sayfasına ünlü yönetmenin bir fotoğrafını yapıştırarak, üzerine şunları yazmıştır: "Zafer! Bu esere sen hayat verdin! "


Bölümler

Eser dört bölümden oluşur:

I. Allegro maestoso
II. Poco adagio
III. Scherzo: Vivace - Poco meno mosso
IV. Finale: Allegro

Eser yaklaşık 40 dakika uzunluğundadır. 2 flüt ve pikalo, 2 obua, 2 klarinet, 2 fagot, 4 korno, 2 trompet, 3 trombon, timpani ve yaylılardan oluşmuş bir orkestra için notalandırılmıştır.


Senfoninin girişi, ağırlığı, ciddi atmosferiyle dikkat çekici ve etkileyicidir. Girişi izleyen ilk tema, viyolonseller ve kontrabaslarca sunulur. Yoğun enerji yüklü bu temanın ardından, Dvorak'a özgü hareketlilik, kıpırdanma belirir. Korno ve tahta üfleme çalgıların birlikte sundukları ikinci tema, Mi bemol majör tonundadır.

Bölüm içinde fazla ağırlığı olmayan bu temayı, flütlerden, klarnetlerden daha sonrada kemanlardan duyulan Brahms'ın ikinci Piyano Konçertosu'nun Andante bölümündeki viyolonsel solosu ile büyük benzerlik gösteren yalın, şiirli bir melodi izler. Bu melodi ilk tema ile birlikte gelişim kesimini oluşturur. Yeniden serim kesiminde ise, alışılmış biçimde ikinci tema majör mod üzerinden yinelenir. Görkemli bir ses birikiminin ardından, bölümün kodasında, baştaki ağır, ciddi havaya dönülür.

İkinci bölüm, Dvorak'ın senfonik yaratıları içinde, esin gücü, buluş zenginliği ile, seçkin bir yer tutar. Bestecinin içten inanmış kişiliği, bölümün başında, tahta üfleme çalgıların sundukları koralde açıkça belirir. Kemanların yumuşak yükselişiyle birlikte, flütlerden ve obuadan lirik, duygu yüklü, yeni bir melodi işitilir.

Bu geçişin hemen ardından, şaşırtıcı, koyu kıvamlı, Tristan'vari bir "Wagner" atmosferi belirir. Kemanların süsleme notaları ile birlikte, kornoların sunduğu bir başka tema belirir. Bunu izleyen crescendo ise, birdenbire, yeniden Brahms'ı getirir önümüze.

Bölümün önem taşıyan son teması, klarinetten duyulan, daha sonra kornoda tekrarlanan, ilkin inici, sonra da çıkıcı karakterde bir cümledir. Bunu, orkestra yazısındaki yoğunlaşma ile birlikte, dinamik bir çıkış izler. Kodanın baş tarafında, koral teması yeniden işlenmektedir.

Üçüncü bölümde, bir önceki Brahms etkisi yerini bu kez Çek atmosferine bırakır. Ritmik özellikteki scherzonun ilk kesiminde, birincisi fagottan, ikincisi kemanlardan duyulan, iki değişik tema bir arada sunulur. Bölümün triosu, güçlü anlatımı ve melodisiyle dikkat çekicidir; scherzonun genel olarak hareketli, ritmik karakteriyle karşıtlık gösterir. Kodanın öncesinde, gizemli Wagner tınlaması yeniden belirmektedir.

Dördüncü bölüm, rapsodik havasıyla dikkat çekicidir. Klarnetin sunduğu ilk tema, çingene müziği duyarlılığı taşır.Bu yumuşak, lirik girişi, Dvorak'a özgü, çarpıcı, ritmik hareketlilik izler; kemanlardan, fortissimo bir marş ritmi yükselir. Viyola ve viyolonsellerden duyulan, yaygın, dinlendirici, latif bir melodinin ardından, tahta üfleme çalgıların tınılarıyla, çingene müziği atmosferi yeniden ortaya çıkar. Eserin son ölçülerinde, marş ritmi yeniden egemen olmaktadır.

İlginizi çekecek, öneririm:
Dimitri Şostakoviç, Senfoni No. 5 Op. 47 Re minör